Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. (Ảnh: AP)

Ông Tập sẽ có chuyến thăm Pháp, Serbia và Hungary, vào thời điểm Liên minh châu Âu (EU) đang dọa áp thuế đối với ngành công nghiệp xe điện và năng lượng xanh của Trung Quốc vì cho rằng các ngành đó được hưởng khoản trợ cấp lớn từ Chính phủ Trung Quốc để có được lợi thế không công bằng.

Khi nền kinh tế Trung Quốc đang gặp phải những cơn gió ngược và Mỹ đóng cửa với các công ty Trung Quốc, EU có thể có một số quyền mặc cả với Bắc Kinh. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng 27 thành viên EU không thống nhất về quan điểm, nên khó có thể có chính sách mạnh mẽ với Trung Quốc.

Phủ bóng lên chuyến thăm là những lo ngại của châu Âu về sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với nền kinh tế thời chiến của Nga sau 2 năm xung đột với Ukraine.

Ông Lâm Kiếm, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết chuyến thăm của ông Tập sẽ "mang lại ổn định cho sự phát triển của quan hệ Trung Quốc - châu Âu và tạo ra những đóng góp mới cho hòa bình và ổn định trên thế giới".

Reuters dẫn lời ông Mathieu Duchatel, thành viên cấp cao tại Institut Montaigne, cho rằng mục tiêu của ông Tập sẽ là giảm nhẹ chương trình an ninh kinh tế của EU, bao gồm nguy cơ tăng thuế quan, bằng cách tận dụng những khác biệt trong nội bộ EU.

Duchatel đánh giá về chiến lược của Trung Quốc đối với châu Âu: “Có yếu tố ‘chia để trị’ rất mạnh mẽ. Điều đó không bị che giấu mà thể hiện rất rõ”.

Các công ty và chính phủ châu Âu từ lâu đã phàn nàn về tình trạng bị hạn chế tiếp cận thị trường Trung Quốc và cạnh tranh không lành mạnh. Một nghiên cứu của Viện Kiel ước tính trợ cấp của Trung Quốc dành cho các công ty của nước này cao gấp từ 3 đến 9 lần so với các nền kinh tế lớn khác.

Ủy ban châu Âu có quyền quyết định chính sách thương mại cho toàn khối, nhưng các quốc gia thành viên hay mâu thuẫn về cách khắc phục tình trạng mất cân bằng thương mại.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron có lập trường tích cực hơn về vấn đề trợ cấp, cảnh báo EU có thể bị tụt lại nếu không cho phép miễn trừ áp dụng các quy tắc cạnh tranh của chính mình trước tình trạng “trợ cấp quá mức” của Trung Quốc và Mỹ.

“Chúng ta quản lý quá nhiều, không đầu tư đủ, không bảo vệ đủ”, ông Macron nói với The Economist trong cuộc phỏng vấn được đăng ngày 2/5.

Tháng 4 vừa qua, Thủ tướng Đức Olaf Scholz thúc giục Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho phép các công ty Đức tiếp cận thị trường Trung Quốc nhiều hơn. Tuy nhiên, về các cuộc điều tra chống trợ cấp của EU, ông Scholz nói khối không nên hành động vì lợi ích bảo hộ của mình dù cạnh tranh phải công bằng. Phát biểu rõ ràng nhằm tránh gây khó chịu cho Bắc Kinh,

Một số quan chức Chính phủ Pháp lo ngại Berlin sẽ phá hoại cuộc điều tra xe điện, vốn nhắm vào các hãng Trung Quốc như BYD, Geely và SAIC. Trung Quốc là thị trường trọng điểm của nền kinh tế dựa vào xuất khẩu như Đức và các nhà sản xuất ô tô nước này như BMW và Mercedez-Benz.

Một trợ lý của ông Macron cho biết, nhà lãnh đạo Pháp sẽ nói với ông Tập vấn đề Trung Quốc xuất khẩu sang Nga những sản phẩm lưỡng dụng và các công nghệ có thể hỗ trợ ngành công nghiệp quân sự của Nga.

Các nhà quan sát cho rằng, việc ông Tập lựa chọn Serbia và Hungary là nhằm đưa 2 quốc gia châu Âu lại gần nhau hơn. Hai quốc gia này đều thân thiết với Nga và nhận nhiều đầu tư lớn của Trung Quốc, trong đó có khoản cung cấp tài chính cho dự án đường sắt nối thủ đô của hai nước.

Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic cho biết, ông rất vinh dự được đón Chủ tịch Tập và kỳ vọng vào hiệp định thương mại tự do mà hai nước ký vào tháng 10 năm ngoái và sẽ có hiệu lực vào ngày 1/7 năm nay.

Giới phân tích cho rằng, trong chuyến thăm Belgrade, đúng vào dịp tưởng niệm 20 năm Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ném bom đại sứ quán Trung Quốc ở đó, ông Tập sẽ nhấn mạnh quan điểm của Bắc Kinh về NATO.

Bình Giang

Theo Reuters